Sermaye Artırımı Nedir? Nasıl Yapılır?

Şirketler sermaye artırımını zorunlu sebeplerden dolayı veya isteğe bağlı olarak yaparlar. Sermaye artırımının şirketler için birçok faydası varken, yatırımcılar yönünden faydası ise, kısa vadede hissede yaşanacak belirsizlikten dolayı tam olarak gözükmemesine rağmen uzun vadede planlanan yatırımların başarılı olması durumunda bilançolardaki iyimser beklentilerle görülmeye başlayacaktır.

Peki, sermaye artırımı nedir ve nasıl yapılır?

Sermaye Artırımı Nedir?

Şirketlerin bilançolarında gözüken sermayelerini belli bir miktar artırılmaları işlemine sermaye artırımı denir. Sermaye artırımı, zorunlu sebeplerden dolayı yapılabileceği gibi isteğe bağlı da yapılabilir. Sermaye artırımının amacı şirketlerin yeni sermaye yaratma isteğidir ve şirket bu sermayeyle yapabileceği olası yatırımlarda sermaye artırımının hedefleri arasındadır. Fakat sermaye artırımı zorunlu sebeplerden dolayı yapılıyorsa daha farklı olabilir. Örnek vermek gerekirse, şirketlerin sermayelerinin kanunla belirlenmiş asgari sermaye sınırının altına düşmesi zorunlu sermaye artırımı sebeplerinden biridir.

Şirketlerin yeni yatırımlar yapmak istemeleri, bilançolarını güçlendirmek istemeleri ve güçlü bilançoları sayesinde yeni krediler alarak daha büyük yatırımlar yapmak istemeleri sermaye artırımının önemli sebeplerdendir.

Sermaye artırımı Bedelli Sermaye Artırımı ve Bedelsiz Sermaye Artırımı olarak 2 şekilde yapılabilir.

Bedelli Sermaye Artırımı

Şirketlerin kendilerine yeni kaynaklar oluşturmak amacıyla piyasa değerini belirli bir oranda artırması işlemine bedelli sermaye artırımı denir. Şirketin hisselerini daha öncesinde elinde bulunduran ortaklar, yeni dağıtılacak hisselere belirli bir bedel ödeyerek sahip olurlar ve ortakların şirketteki payları sermaye artırımı öncesine göre aynı düzeyde tutulur. Şirket hissesinde daha önceden ortaklığı bulunan yatırımcılar rüçhan haklarını kullanarak bedelli sermaye artırımına katılmış olurlar. Eğer aksi bir durum söz konusu değilse yeni yatırımcılar da sermaye artırımına katılabilirler.

Bedelsiz Sermaye Artırımı

Bedelsiz sermaye artırımının, bedelli sermaye artırımından farkı şirketin piyasa değerinin değişmemesidir. Bedelsiz sermaye artırımda değişen ise şirketin ödenmiş sermayesidir. Şirketin piyasa değerinin değişmemesinin nedeni ise yeni hisselerin yatırımcılara hiç bir bedel istenmeden onlara veriliyor olmasıdır. Dolayısıyla, bedelsiz sermaye artırımı gerçekleştiren herhangi bir şirket bu artırım sonucunda kendisine yeni bir finansman sağlamaz.

Peki, hisse senedi sayısı artmış olan bir şirketin neden piyasa değeri değişmez? Çünkü hisse senedinin fiyatı bedelsiz sermaye artırımının yapıldığı gün bedelsiz sermaye artırımının gerçekleşme oranı kadar değer kaybeder. Örneğin; Hisse senedi fiyatı 10 TL olan bir şirket  %50 oranında bir bedelsiz sermaye artırımına giderse hisse senedi yeni güne 5 TL gibi bir fiyatla başlayacaktır ve daha öncesinde bu hisse senedini elinde bulunduran yatırımcıların ellerindeki hisse senet sayısı 2 katına çıkacaktır.

Bedelsiz sermaye artırımda hedeflen biriken kaynakların ödenmiş sermaye dâhil edilmesidir.

Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?

Sermaye artırımının gerekçelerinden bahsettik. Peki, sermaye artırımı nasıl yapılır?

Öncelikle sermaye artırımı yapmak isteyen şirketlerin genel kurullarını toplayarak sermaye artırımı yapma konusunu tartışır ve gerekçelerini gösterilerek oylamaya sunarlar. Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen 3’te 2’lik çoğunluğun sağlanması durumunda sermaye artırımının yapılmasına karar verilmiş olur. Şirketlerin genel kurullarının karar alma sürecinde, bedelli mi bedelsiz mi yapılacağı, sermaye artırımının oranının ne olacağı, rüçhan hakkı kullanımı gibi diğer konularda karara bağlanır ve sonrasında yapılması gereken işlemlere başlanılarak sermaye artırımı süreci başlatılmış olur.

Sermaye artırımının yapılabilmesi için diğer önemli bir şart da şirketin önceki sermayesinin ödenmiş olmasıdır ve borsadaki şirketler halka açık olduğu için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan gereken izinlerin alınmasıdır. Sermaye artırımı dolayısıyla çıkarılacak olan yeni hisse senetleri; gereken işlemler yapıldıktan sonra Merkezi Kayıt Kuruluşu ve Takasbank’a bildirirler ve böylece sermaye artırımı işlemi gerçekleşmiş olur.

Bir önceki yazımız olan Otomatik Ödeme Talimatı Nedir ? Otomatik Ödeme Talimatı Nasıl Verilir ? başlıklı makalemizde Ödeme talimatı nedir, otomatik ödeme ve Otomatik ödeme talimatı hakkında bilgiler verilmektedir.