Tarım Dışı İstihdam Neden Önemli?

Dünyaya yön veren, ekonomi anlamında diğer ülkelerden açık ara önde olan bazı ülkeler vardır. Dünyanın en büyük ticaret hacmine sahip olan en büyük ekonomiye sahip olan ülke de ABD. Tarım dışı istihdam da en iyi şekilde ABD tarafından gerçekleştiriliyor. Zaten tarım dışı istihdam denildiğinde akla gelen ülke de ABD. ABD tarafından gerçekleştirilen tarım dışı istihdamın değişim verileri de takip altında. Özellikle küresel yatırımcılar ülkede olup biteni yakından takip ediyor. Piyasada varlığını sürdüren kişiler ABD’nin ekonomisini yakından takip ediyor var olan rakamlardan pay çıkararak ülkenin ilerleyen yıllardaki ekonomisi hakkında öngörü oluşturmak için kullanıyor.

ABD tarım dışı istihdam verilerini aylık olarak paylaşıyor. Her ayın ilk haftasında ülke tarafından verilerin açıklandığını görmek mümkün. Ancak aydan aya tarım dışı istihdam rakamları değişiklik göstermekte. Bu yüzden bir aylık verilere bakarak istihdam yorumunu genellemek yanlış olur. Yaz aylarında ortaya çıkan verilerde tarım alanında çalışan kişilerin sayısında büyük bir artış vardır, sebebi mevsimlik işçilerdir ve normal aylarda çalışan rakamları bu seviyeye ulaşmaz. Ülke ekonomisini yanlış etkilememesi için hesaplama yaparken tarımın hesaplamalardan çıkarılması sağlıklı sonuçlar vermektedir. ABD ekonomisinin kendine gelmesi ve güçlenmesi 2008 yılında gerçekleşti. Bu yıllarda iş gücünde denge sağlandı, tarım dışı istihdam rakamları değişti ve değişen rakamlar ülke ekonomisi için önemli bir yere sahip oldu. Ülkede rol oynayan ekonomik faktörler yıllar geçtikçe daha fazla kişiye iş olanağı sağladı. İşsizlik azaldı. Ülkede çalışan, kazanan insan sayısının artması ülke ekonomisinde iyi bir yol izlendiğinin de göstergesi oldu. Bir ülkede ekonominin iyiye doğru gitmesi, dengede durması için üretim kadar tüketim verilerinin de iyi olması gerekir. ABD’de bu yıllarda bunu başardı. Tüketimin iyi bir şekilde ilerlemesi üretimin de var olduğunu ve devam ettiğini kanıtladı. İstihdamın artması demek para kazanan insan sayısının artması demektir para kazanan insan sayısının artması ise daha fazla tüketimin yapılması demektir. Ekonomide böyle ilerleyen döngü temellerin sağlam atıldığını da verilerle ispatlamış oldu.

Üreticilerin piyasaya sürdükleri malların satılması tüketim ile doğru orantılıdır. Bir şirket ne kadar satıyorsa o kadar üretmesi gerekir daha fazla üretmek için daha fazla çalışana ihtiyaç duyulur ve istihdamın artmasına sebep olur. Yani bir ülkede istihdamın artması üretim ve tüketim arasındaki ince çizgiden kaynaklı olarak genişler ve hız kazanır.

ABD veriler incelendiğinde karmaşık gibi gelebilir. Ülke ekonomik krizi üretim ve tüketim arasındaki arz talep ilişkisini sağlayarak atlatmıştır. Üretimin nasıl arttığı sorusu tüketimin içerisinde tüketimin nasıl arttığı sorusu da istihdamın içerisindedir. Verileri yorumlamak isteyen kişilerde karmaşanın içerisinden çıkıp aralardaki bağlantıyı çözdüğünde kolaylıkla yorumlarını yapabilir, ilerleyen yıllarda ülke ekonomisinin nasıl bir hal alacağını kestirebilirler.

Ülkede sözü geçen politikacılarda tarım dışı istihdam da önemli ölçüde söz sahibidir. Verdikleri kararların etkisi verilerde de görülür. Politikacılarında işin içinde olması verilerin ne kadar önemli olduğunun kanıtıdır.

FED yani Amerika Merkez Bankası parasal genişleme olarak tabir edilen politikayı ülkenin büyümesi için kullanmaktadır. Parasal genişleme politikası ülke içerisinde var olan nakit paranın artması, üretime ve yatırıma daha fazla destek verilmesi amaçlanırken bir diğer yandan da istihdamın artması en büyük hedefler arasındadır. Ayrıca FED’in kullandığı gevşek para politikası doların etkisini düşürebilecek güce sahiptir.

Eğer tarım dışı istihdam verileri beklenilen rakamların üzerinde seyrederse FED tarafından uygulanan gevşek para politikasında sınırlamaların getirileceği aşikardır. FED tarafından gelebilecek kısıtlamalar neticesinde olumlu rakamlar geldikçe politikacılar dolara yatırım yapmaya bir adım daha yaklaşmaktadırlar. Var olan anlayışa göre eğer para biriminin değeri artarken diğer tarafta tarım dışı istihdamda verilen eksiye çekerse FED işgücünün arkasında durmaya mecbur kalacak ve doların değer kaybetmesine sebep olacaktır.

Bir önceki yazımız olan Havale (EFT) Kaç Saatte Hesaba Geçer 2020 başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.