Kasko sigortası peşinen ödenebileceği gibi taksitle de belirli vadelerle ödenebilir. Böylelikle bireyin kasko sigortasının kendisine tanımış olduğu tüm hak ve ödevlere haiz olarak işlemler başlatır. Kasko sigorta priminin ödenmemesi halinde ise birtakım kanuni ilkeler devreye girmektedir. Bu kanuni ilke sigortalının yükümlülüğünü yerine getirmemesinden kaynaklanan durumu ifade etmektedir. Sigortalının zamanında prim ödememesi yapmaması halinde öncelikle ikametgah adresine yazılı bir tebligat gönderilmektedir. Aynı zamanda sigortalı mükellef temerrüde uğramış olarak zapta geçilir. Bu durumda da kasko sigortasının münfesih olma durumu bir hayli artış göstermektedir. Fakat yine de 15 gün daha bir süre tanınarak kişinin borcunu ödemesi beklenmektedir. Kasko sigorta primi nedir? konusuna da değinmek gerekir.
Kasko sigorta primi, araç sahibi olarak mükellefin sigortalamış olduğu aracına karşılık düzenli olarak sigorta şirketine ödemekle yükümlü olduğu tutarı ifade etmektedir. Yapılan düzenlemeyle bu tutar taksitler halinde de ödenebilmektedir. Bu anlayış doğrultusunda da söz konusu primin düzenli düzenli ödenmesi işleyişi sürdürürken çeşitli nedenlerden ötürü primin ödenmemeye başlanması beraberinde birtakım sıkıntıları da doğurmaya başlar. Bu konu hakkında da primin ödenmemesinin nelere yol açtığı üzerine yeni bir başlık açmak gerekir.
TÜRK TİCARET KANUNU PRİMİN ÖDENMEMESİNE NE DİYOR?
Kişiler arasındaki özel hukuk ilişkilerini düzenleyen bir hukuk dalı da ticaret hukuku olarak karşımıza çıkar. Türk Ticaret Hukuku, 1294. maddesi mucibince bireyin kasko sigortasına dair yükümlü olduğu primin ödenmemesi durumunu meydana getirmişse birtakım kanuni unsurlarla karşı karşıya kalmaktadır. Öncelikle primi ödeyemediğinden sözleşmesinin askıya alınması süreci başlatılır. Bu süreç genellikle 15 gün sürmektedir. Daha sonra halen ödeme yapılmazsa sözleşmenin münfesih yani ortadan kaldırılmış olmasına hükmedilebilmektedir. Türk Ticaret Kanunu’na göre kasko primi kasko sigortasının bir süreğenlik halinde süreklilik kazanması için önemli bir yükümlülüğü ifade etmektedir. Bu konuda Yargıtay da kesin olarak konuyu tartışmaya mahal bırakmayacak şekilde temyiz etmiştir.
PRİMİN ÖDENMEMESİYLE MÜNFESİH OLAN KASKO SİGORTASI
Primin ödenmesi için geçerli süre zarfı (15 gün) geçtiği halde hiçbir şekilde taksit tutarı ödenmediği takdirde mükellef temerrüde düşürülür. Bu borçlu olduğundan yükümlülüğünü yerine getirememe kararı vermek ve sözleşmenin askıya alınması anlamına gelmektedir. Askıya alınan sözleşme daha sonra yazılı tebligat ile yeniden ihtarname çekilerek yinelenir. Mükellef tarafından yine herhangi bir harekete geçme olmadığı takdirde sözleşmenin ortadan kaldırılmasına (münfesih) karar verilerek aracın sigortalılık süreci tamamen sona ermiş olur. Bu da konunun aydınlatılması bakımından son derece önde gelen bir özelliği oluşturmaktadır. Ancak bunun yanı sıra yine bir diğer konu olarak gündemde kalmaya devam eden münfesih olmasının ardından nasıl bir sürecin yaşanacağı da genellikle merak edilen konuların başında gelmektedir.
Prim tutarının ödenmemesi durumunda poliçenin ve dolayısıyla sözleşmenin feshedilmesi süreci başlatılarak sigorta işlemleri tamamen sonlandırılmaktadır. Sonlandırılmasının ardından eğer yeni bir kasko sigorta işlemleri başlatılacak ise en baştan aşamalara gidilerek yeniden başvuru formuyla başvuru yapılması gerekmektedir. Bu konu da son derece öne çıkan bir konu olduğundan üzerinde uzun uzun durulması gereken belli başlı konular arasındaki yerini korumaktadır…
KASKO SİGORTA PRİMİNİ ÖDEMEMENİN CEZASI
Genel olarak kasko sigortası yaptıran kişilerin akıllarında kalan başlıca sorulardan birisi de prim borcunun zamanında ödenmemesi veya ödenmenin belli bir zaman sonra yapılmaması durumlarında ne gibi bir sürecin başlatılacağı olmaktadır. Örneğin; kasko primimi ödemedim adlî para cezası alır mıyım şeklinde sorular yönelten insanlar, hapis cezası olup olmadığını belirten insanlar bile vardır… Peki, bu kadar üzerine titrenen prim borcunun ödenmemesi konusu beraberinde birtakım cezaî yaptırımlar getirmekte midir? Elbette hayır. Anayasa kesinlikle sözleşmeye uyulmaması halinde hiçbir kişinin özgürlüğünden alıkonulamayacağını vurgular. Dolayısıyla sözleşmelerdeki ahde vefa gösterilmediği durumlarında karşılaşılacak bir cezaî müeyyide bulunmamaktadır. Sadece sözleşme feshedilmektedir. Bunun sonucunda da kişinin kasko sigortası süreci ortadan kalkmış olur. Primin ödenmemesi halinde hapis cezası veya para cezası şeklinde cezalarla yanlış bilgi beyanatında bulunan başlıklara da zaman zaman rastlanmaktadır. Oysa böyle bir bilgi güvenilir kaynakların hiçbirisinin kesinlikle teyit etmeyeceği bir bilgi olarak karşımıza çıkar. Çünkü söz konusu sözleşmede ahde vefa ilkesine bağlı kalmama unsuru vardır. Bunun yaptırımı olarak da sadece mevcut sözleşmenin münfesih kabul edilmesi gelmektedir. Bunun dışında herhangi bir yaptırıma kimse tabi tutulamaz, güvenlik tedbiri uygulanamaz.
Kasko sigorta primlerinin ödenmemesinin altında ekonomik durumun kötüye gitmesi ya da borçların yapılandırılmaması gelmektedir. Bunun için otomatik ödeme talimatları kullanılarak birtakım mükellefiyetlerin zamanında belirlenen ayın belirlenen gününde kişinin maaşından kesilmesi borç ve yükümlülüklerin yapılandırılması adına gelmektedir. Günümüzde böyle bir yol izleyen birçok yükümlü insan bulunmaktadır. Kasko sigortası ve motorlu taşıt vergileri bu yükümlülüklerin başında geldiğinden ve ülkemizde giderek yaygınlaşan taşıt artışları nedeniyle genellikle otomatik ödeme talimatları verilerek işlem herhangi bir takibe kalmaksızın kendiliğinden yapılandırılmaktadır. Bu da yine gelişen bankacılık ve ticaret sisteminin günümüze getirdiği kolaylıklardan olarak sigorta acentelerinin de verdiği hizmetlerden birisi halini almış olmaktadır.
Bir önceki yazımız olan Kasko Sigorta Poliçesi Nasıl Doldurulur başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.